Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Lideri Hafize Gaye Erkan, “Türk lirasına geçiş vaktinin geldiğine inanıyoruz. Bunun en direkt yansımalarını mevduat gelişmelerinde görüyoruz” açıklamasını yaptı.
İstanbul Sanayi Odası’nın Meslek Komiteleri Ortak Toplantısı’nda sunum yapan Erkan, piyasalarda öngörülebilirliğin arttığını, rezervlerde de artış gözlendiğini belirterek, “Yakın periyotta rezervlerde gözlenen artışta Körfez Ülkeleri’nin yanı sıra batılı fon girişlerinin de tesiri görülmüştür” dedi.
Erkan, “Önümüzdeki periyotta de rezervlerimizdeki artışı kalıcı kılarak Türk lirası varlıklara olan dış talebin gelişimini ülkemiz için en âlâ koşullarda tesis eden bir anlayışla destekleyeceğiz” diye konuştu.
Erkan, konuşmasında “Dezenflasyon devrinde, ana eğilime ek olarak manşet enflasyon da gerilemeye başlarken, döviz kuru istikrarı, cari süreçler istikrarında güzelleşme, sermaye akımlarında kalıcı güçlenme ve rezervlerde artış devam edecektir. Dezenflasyon periyodunu, öngörülebilirliğin artacağı, enflasyonun tek haneli sayılara ulaşacağı ve kaliteli büyümenin yanı sıra, enflasyondaki düşüşün kalıcı olarak sağlanacağı istikrar devri takip edecektir” sözlerine yer verdi.
Enflasyon patikasına dair “algı, kabul ve itibar” üçlüsünün, enflasyonun bu patikaya oturabilmesi için çok değerli bir araç ve kolaylaştırıcı faktör olduğunu tabir eden Erkan, “Biz üzerimize düşeni yaptığımız ve yaptıklarımız üzerinden bizi değerlendirip bu patikaya olan inancınızı pekiştirirseniz, enflasyonu bu patika üzerinde oturtup dezenflasyonu en az maliyetle gerçekleştirmemiz mümkün olabilecektir. Biz üzerimize düşeni yaparken şu ya da bu sebeple “algı, kabul, itibar” üçlüsü devreye girmiyorsa, enflasyonu daha yüksek bir maliyetle de olsa bu patikaya oturtmaya azimli ve kararlıyız” tabirlerini kullandı.
“Kasım ayı öncü göstergeleri aylık enflasyondaki gerilemenin süreceğine işaret ediyor”
Enflasyondaki yükselişten sonra, siyaset kararları tesirlerinin devreye girmeye başlamasıyla beklentilerde ve beklenti dağılımında güzelleşme işaretlerinin belirmeye başladığını anımsatan Erkan, şöyle devam etti:
“Gelecekte enflasyonun ne olacağına dair beklentilerdeki düzelme, fiyat oluşumuna da yansımaktadır. Hakikaten, fiyatlama davranışlarında da olumlu kimi gelişmeler yaşanıyor. Araba, beyaz eşya ve mobilya üzere para siyasetinden daha çok etkilenen eser kümelerinde fiyat artış suratı azalmakla kalmadı, uzun bir mühletten sonra birinci defa indirimler görülmeye başlandı. Firmaların talepteki aşırılığın geri çekildiğini görerek fiyat indirimlerine başlamaları, hem tüketiciler için hem de rekabet ortamı için epeyce sevindiricidir. Attığımız adımlarla birlikte bilhassa büyükşehirlerde, kiralık mesken ilanlarındaki fiyat artışlarında bariz yavaşlama sinyalleri alıyoruz. Nakdî transfer sürdükçe bu müşahedeler daha da yaygınlık gösterecektir. Özetlediğim bu görünüm altında, enflasyonun ana eğiliminde de bir gerileme başladı. Kasım ayı öncü göstergeleri de aylık enflasyondaki gerilemenin devam edeceğine işaret etmektedir.”
Enflasyon Raporu’nda da belirtildiği üzere yıllık enflasyonun Mayıs’taki baz tesiriyle zirve noktasına ulaştıktan sonra 2024’ün ikinci yarısında gerileyeceğini bildiren Erkan, baz tesirlerinin ötesinde, enflasyondaki düşüş sürecinin birçok kanalla kendini göstereceğini ve bu süreç boyunca iki değerli gelişmenin yaygınlık kazanacağını söyledi.
“Enflasyonun yüksek büyümenin maliyeti olduğu konusundaki algı yanlış”
Enflasyonun yüksek büyümenin maliyeti olduğu konusundaki yanlış algının, bilhassa aşikâr enflasyon eşik seviyeleri üzerinde büyümenin sürdürülebilirliğine çok önemli pürüz teşkil ettiğine dikkati çeken Erkan, şunları kaydetti:
“Dolayısıyla fiyat istikrarı ve bununla pekişecek olan finansal istikrar, sürdürülebilir büyümenin olmazsa olmazıdır. Bununla birlikte dezenflasyonun her şart ve durumda kaçınılmaz olarak büyümeden feragat yoluyla gerçekleşeceği istikametindeki yanlış algı ve dertler kamuoyunda vakit zaman tabir edilmektedir. Halbuki enflasyonun yüksek ve oynak olduğu durumlarda, enflasyon muhakkak eşik kıymetlere gerileyene kadar, ‘doğru’ siyaset dizaynlarıyla büyümeden taban seviyede ödün vererek dezenflasyon süreci başlatılabilir. Büyüme-enflasyon ödünleşimi ise lakin enflasyondaki ‘aşırılık’ devre dışı bırakıldıktan sonra gelinen eşik bedellerde devreye girecektir. Bu noktada emel, kararlı bir halde dezenflasyon sürecini devam ettirmek olmalıdır. Bu kademe daha şiddetli bir dezenflasyon sürecine karşılık gelmekle bir arada yanlışsız siyaset dizaynları ve kâfi kredibilite ile çözülmeyecek enflasyon sorunu yoktur. Para siyaseti adımlarımızın hedeflediğimiz tesirlerinin tam olarak ortaya çıkmasının aşikâr bir vakit alacağının şuurundayız. Öte yandan, kelam konusu adımların olumlu tesirlerini güçlü halde gözlemlemeye başladığımızı da söz etmek isterim.”
Bahçıvan: TL gereğinden fazla pahalı ya da bedelsiz olmamalı
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Lideri Erdal Bahçıvan, “Biz TL’nin gereğinden fazla bedelli kılınmasına da, TL’nin pahasının gereğinden fazla düşürülmesine de karşıyız” açıklamasını yaptı.
Merkez Bankası Lideri Hafize Gaye Erkan’ın da katıldığı İSO Meslek Komiteleri Ortak Toplantısı’nda konuşan Bahçıvan, “Bizim endüstriciler olarak Döviz kuru konusundaki duruşumuz nettir. Biz TL’nin bedelinin düşmesine dönük ve yüksek volatilite konusunda hassasız. Ancak bazen TL’yi gereğinden fazla bedelli kılan Merkez bankası siyasetlerinin da Türk gerçek kesiminin rekabet gücünü nasıl azalttığını yakından biliyoruz” dedi.
Bahçıvan konuşmasında “Umuyoruz ki önümüzdeki devirde fon girişlerinde sürat artacak. Böylelikle bu süreç Merkez Bankamızın rezerv artış siyasetiyle da desteklenerek, kurlardaki çok volatilitenin önüne geçebilecek takviyelerin oluşmasına kaynak sağlayacaktır. Faizler aracılığıyla talep idaresi, enflasyonla çabada bir ‘acil müdahale’” niteliğinde” sözlerini kullanan Bahçıvan, “Bu taraftan bakarsak, gerçek zamanlamayla ve gerektiği oranda yapılan para siyaseti müdahaleleri, fiyat istikrarı açısından tartışmasız bir role ve kıymete sahip. Fakat öbür yandan para siyasetinden da tüm meselelerimizi çözmesini beklememeliyiz” dedi.
Bahçıvan, Eximbank kredilerinde, limit, vade, teminat başlıklarının tümünde daha fazla düzgünleştirmeye gereksinim olduğunu da kelamlarına ekledi.
