Milyonlarca minimum fiyatlı çalışanın yanı sıra tüm çalışanların fiyat artırımlarını etkilemesi bakımından dikkatlerin çevrildiği taban fiyat maratonu Pazartesi günü başlıyor.
Bu yılki minimum fiyat tartışmalarında artırım oranı kadar taban fiyatın vergiden muaf olması, vergi dilimlerini ona nazaran düzenlenmesi ve artırımın tek mi çift mi olacağı tartışmaları da damga vuracak.
Şimdiye kadar yapılan açıklamalarda patron bölümünden taban fiyatın belirlenmesinde kriter olarak maksat enflasyonun olması gerektiğini söyleyen de, geçmiş enflasyon artı büyüme diyen de var. Personel kesitinden gelen öncelikli talep ise enflasyonun durdurulması. Personel tarafında pazarlık kesinlikle Türk-İş’in açlık sonunun üzerinde başlamalı önerisi de var en düşük kamu çalışanı ve devlet memuru aylıklarının baz alınmasını öneren yani 30 bin lirayı işaret eden de.
İşte Taban Fiyat Tespit Komitesi toplantıları öncesi, minimum fiyat için lisana getirilen talepler…
Tek artırım açıklamaları
Yaptığı açıklamalarda minimum fiyata tek artırım yapılacağı bildirisini veren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Yılbaşında çalışanlarımızın fiyatlarında hem genel ekonomik dengeyi sarsmayacak hem de onların kayıplarını telafi edecek bir artış yapılacak. Taban Fiyat Tespit Komitesi toplantılarına 11 Aralık’ta başlanıyor. Çalışanlarımızın onayını alacak, patronlarımızı yormayacak ve istihdama ziyan vermeyecek bir minimum fiyat düzeyi maksadıyla bu süreç yönetilecek” dedi.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, bu yıl taban fiyata tek artırım yapılacağını belirterek, “Geçen Temmuz ekstraydı. Ancak gereksinim hasıl olursa bir ortaya gelinebilir. Gelecek yıl inşallah enflasyonda gerileme olacak. Temmuz’da ikinci bir toplantı yapmayacağız, ikinci artırıma gerek olmayacak diye düşünüyoruz. Tüm parametreler güzel gidiyor çünkü” açıklamasında bulundu.
Türk-İş: Senede bir yapılacağına hiç yapılmasın
Türk-İş Genel Lideri Ergün Atalay, pazarlığın en az 14 bin lira olan açlık huduttan başlaması gerektiğini lisana getirerek, tam artırım yapılmasına da karşı çıktı.
Atalay “O masada iki gün sonra 4 tane personel oturacak. Bu paralara nasıl geçinemeyeceklerini anlatacaklar. Cambaz olsanız 11 bin 400 TL’yle bir hafta geçinemezsiniz. Burada ne söylediysem orada da birebirini söylerim. Bu sıkıntı hepimizin problemi. 8 milyon taban fiyatlı bu ülkenin en büyük kontratı. Bizim için fark etmiyor. Onlar da komşularımız, arkadaşlarımız. Başlarını aşağı eğme lüksümüz yok” tabirlerini kullandı.
Atalay, taban fiyat pazarlığının 14 bin lira ile başlaması halinde masadan kalkacaklarını da söyledi.
DİSK: Somut sayı yok prensip var dedi, 30 bin lirayı işaret etti
Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) 2024 yılı için taban fiyat taleplerini açıkladı.
DİSK Lideri İstek Çerkezoğlu tarafından yapılan açıklamada, minimum fiyatın yüksek enflasyon şartlarında yılda dört kere belirlenmesi gerektiği lisana getirildi.
Açıklamada, taban fiyat en düşük kamu personeli fiyatı ve en düşük memur maaşı dikkate alınarak hesaplanması talebinin altı çizildi. 2023’te en düşük kamu personelinin 24 bin 500, en düşük memur maaşının 20 bin lira olduğu ve bu fiyatların yıl başında artacağı düşünüldüğünde DİSK’in işaret ettiği sayı 30 bin lira olarak ortaya çıktı.
İTO: Hedeflenen enflasyon kadar olsun
İstanbul Ticaret Odası Lideri Şekib Avdagiç, işletmelerin önemli boyutta eleman açığı bulunduğunu lisana getirerek, “Önümüzdeki periyotta işten çıkarma yahut işe alımlarda durağanlık sürecine girileceğini düşünmüyorum. Taban fiyat bu mevzuda mevcut siyasetler ve hedeflenen enflasyon dikkate alınarak kurulan istikrarları bozmayacak formda belirlenmeli. Bu alanda natürel ki çalışanların beklentileriyle bir arada piyasanın da istikrarını bozmayacak formda karar alınmalı” diye konuştu.
2024 enflasyon iddiası son OVP’de yüzde 33 oldu.
Avdagiç’in açıklamaları sonrasında taban fiyatta ‘hedeflenen enflasyon’ tartışması yaşandı.
Eski Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, X hesabından yaptığı değerlendirmede emeğin ulusal gelirdeki hissesine vurgu yaparak “Emeğin ulusal gelir içindeki hissesi bu haldeyken fiyatları gaye enflasyona nazaran belirlemek adil değildir” tabirlerini kullandı.
Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Refet Gürkaynak da hususa ait paylaşımlarda bulunarak, “Şirketleri sattıkları eserlerin fiyatlarını da hedeflenen enflasyon oranında mı artıracaklarmış? Yoksa yalnızca emek için mi OVP’ye bakılaymış? (OVP’dekiler gaye değil iddia ancak onu ellemiyoruz, sonra amaç yüzde 5, minimum fiyat de o kadar artsın deyiverir.)” dedi.
MÜSİAD: Geçmiş 6 aylık enflasyon artı büyüme
Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Lideri Mahmut Asmalı, belirsizliklerin azaltılması ve spekülasyonların önüne geçilmesi için, minimum fiyatın tespitinde kalıcı bir formülün bulunmasının elzem olduğunu belirterek, “Önerdiğimiz formülümüzde taban fiyat artış oranı; geçmiş 6 aylık enflasyon oranına, yeniden son 6 ayın ekonomik büyüme oranı eklenerek belirlenmektedir. Böylelikle çalışanlarımızın; bir yandan emeklerinin enflasyonun altında ezilmesinin önüne geçilecek başka yandan ulusal gelir artışından hisse almaları sağlanmış olacaktır. Bu formül, minimum fiyatın belirlenmesindeki belirsizlikleri azaltarak gerçek bölümün daha sağlıklı fiyatlandırma yapmasına imkan tanırken, çalışanların satın alma gücünü koruyarak gelir dağılımında oluşabilecek bir kötüleşmenin önüne geçecektir” değerlendirmesi yaptı.
TASD: Fabrikaların ayakta kalması için 2024 enflasyon amacı baz alınmalı
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Lideri Berke içten, yatay seyreden döviz kuru nedeniyle kesimin ihracatta fiyat tutturamadığını belirterek, “Asgari fiyat artışı bizim üzere emek ağır bölümleri yakından ilgilendiriyor. Bu sıkıntı devrimizde minimum fiyat artışı 2024 enflasyon hedeflemesi dikkate alınarak yapılmalı” dedi.
Fiyat tutturmakta zorlanan ayakkabı sanayisinin yılbaşından bu yana yüzde 30 istihdam kaybı yaşadığını lisana getiren Berke İçten yaptığı yazılı açıklamada, “Emek ağır dallar için minimum fiyat prim takviyesinin artırılmasını, ek SGK teşviki ve kısa çalışma ödeneği gibisi takviyelerin sağlanmasını talep ediyoruz” dedi.
