Merhaba sevgili okurlar,
Bir hafta orta verdim yazmaya fakat bunun için birtakım haklı sebeplerim vardı. Birinci düşündüğüm şey 2023 yılına ilişkin son yazımı tekrar son haftanın da kritiğini yapacak biçimde hazırlayabilmekti. Lakin bu niyetimden bağımsız gerçekleşen kimi sıhhat sıkıntıları yazıyı esasen son haftaya yetiştirtecekmiş.
Sağlık sorunu yaşadığınız vakit birinci duyduğunuz cümle “her şeyin başı sağlık” oluyor.
Oluyor olmasına da sıhhatinizi elde edeceğiniz paranız yoksa sıhhat bu ülkede hiç oluyor. Üşenmedim TÜİK bilgilerinden ülkedeki sıhhat harcamaları bilgilerine baktım. En son yayınlanan bilgi seti 2022 yılından. Ve bir evvelki yıla nazaran %71’lik bir yükseliş ile toplam sıhhat harcamaları 600 milyarın üzerinde. Yapılan hastane yatırımlarını düşünürsek bu yükselişleri olağan karşılamak lazım. Olağan olmayanı giderek hastalanan bir toplum haline geliyor oluşumuz. Yalnızca vücudu hastalıklar değil. Ruhsal hastalıklarımız da giderek artıyor. Hastanelerdeki manzaraları görünce daha uygun anlıyor insan.
Neyse.
Yazımın sebebi bu değil haliyle. Yıl kapanırken iktisattan bahsetmek. Fakat haliyle bahsetmeye kalktığında ruh sıhhatinde titreme oluyor insanın.
Geride kalan hafta hatırlarsanız VIX dehşet endeksinden bahsetmiştim. Ve hatta yazının içinde rakamsal olarak da 12 düzeylerinde olduğunu söylemiştim. Yazımın takip ettiği hafta da endeks 14’lü düzeylerin üzerine kendini kısa bir mühlet için attı. Lakin yıl kapanışına hakikat tekrar 12’lere geriledi.
VIX’i seyredin dostlar. Bize bir tarafın işaretini yakacak. Dedi dersiniz.
Ya da demezsiniz. Zira endekse vakit mi var ülkedeki iktisattan. Yılın son haftaları halka arz tutkunlarının içinden geçildi. Gerçi genel olarak borsa yatırımcı son hafta gözleri yaşlı fiyat bulmaya çalışıyordu. Halka arzların rüzgarında 8 milyon yatırımcıyı aştık, rekor kırıyoruz diyenler rüzgar aksiye dönüp yatırımcının sayısı son iki hafta da 7,5 milyona yaklaşınca ses çıkarmıyorlar. Halk arz kavramını bile sulandırmayı beceren piyasa sürecimiz yeni pay zedelerini yarattı bile. Artık sabır çekmeyi bilenler bekleyecek, bilmeyenler ziyana bakmaksızın tövbe edip kaçacaklar.
Yılın yarar şampiyonu muhakkak oldu değil mi?
Altın birinci sırayı aldı. Gerisinden döviz. Euro önde ardında dolar. Faize hiç girmeyeyim.
Altın yatırımcısı olasıdır önümüzdeki sene de karlarını sürdürecek üzere gözüküyor. FED’in kararlı kararsızlığı inançlı liman arayan yatırımcının başını allak bullak etse de altın en avantajlı eser üzere duruyor şu an.
Bu ortada asıl atlamadan dijital altın Bitcoin yılın asıl kazandıranı oldu. Ancak biz daha başta oturtamadığımız için sanal parayı ben direk altından başladım saymaya.
Az kaldı az. Hem yazının sonlanmasına.
Hem yılın sonlanmasına.
2023’ü anlatırken geriye baktığımızda herhalde en yanlışsız şey değişen iktisat idaresi diyebiliriz. Yılın başlarındaki parlayan gözler ve “nas” ile ilerliyor olsaydık, konuştuğumuz şey TÜİK’in bile saklayamayacağı enflasyon sayısı ve bir o kadar yükselen dolar, euro olurdu.
Kendime not almışım. Yazmadan geçemem.
Endeks diye başınıza bir tane daha gösterge salayım. Geçen sefer kaygı bu sefer açgözlülük endeksi. Bu endeks de CNNMoney’in bize kattığı bir endeks bedeli. Piyasa da epeyce takip edilen diğer bir endeks tipi. Bunu değerlendirirken VIX ile okumak daha sağlıklı olacaktır. Zira bu endeksin de içinde dehşet dediğimiz hissin fonksiyon kazandığı datalar var.
Endeks 0-100 ortasında alınan kıymetlerden oluşur. Kademeli olarak çok kaygı, endişe, nötr, açgözlülük ve çok açgözlülük olarak derecelenir.
Yine hislerin yorumlanması yatırımcının risk iştahını nasıl yönlendirdiğini gösteriyor. Kestirim edeceğiniz üzere çok bölgelerde panik satışlar ya da çok alımlar meydana gelebilir. Bu durumda piyasa düzeltmelerini takip etmek bir fırsat sağlayacaktır.
Açgözlülük endeksi Kripto paralar ile ilgilenenler için daha aşina oldukları bir endeks. Lakin genel piyasalar içinde kullanım alanı olduğunu bilmenizi isterim.
Haliyle bu tip endeks bedelleri yurt dışı piyasaları yansıttığı için insan sormadan edemiyor kendine. Borsa İstanbul’da açgözlülük ve dehşet ne düzeyde diye?
Hadi artık güzelce uzattığımın farkındayım. Yıl oldu 2024 neredeyse.
Sevgili okurlar,
Cebimizdeki paranın her geçen gün kıymet kazandığı, düşlerimize ulaşmanın bankadaki hesabımızdan eft yapmak kadar yakın olduğu, yatırımcısı olduğumuz piyasada hem en yüksek fiyattan sattığımız ve daima en düşük fiyattan yerine koyduğumuz, Atatürk’ün gösterdiği muasır medeniyetler düzeyine ulaşma yolunda adım adım yürüdüğümüz kaç hoş yıllarımız olsun.
