İsteği dışında işsiz kalan sigortalıların uğradıkları gelir kaybını telafi etmeleri için 1999 yılında kurulan İşsizlik Sigortası Fonu, birinci işsizlik sigortası ödemesinin yapıldığı Mart 2002’den itibaren işsizlerin teminatı olmaya devam ediyor.
Sigortalının prime temel aylık brüt çıkarı üzerinden hesaplanan yüzde 2 patron, yüzde 1 sigortalı kesintileri ve yüzde 1 devlet hissesi geliriyle büyüyen fon, ağustos sonu prestijiyle 153 milyar liralık büyüklüğe ulaştı.
İşsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği, yarım çalışma ödeneği, fiyat garanti fonu ödemesi ve nakdi fiyat dayanağıyla emekçi ve patronların yararlandığı fondan, son 21 yılda 17 milyon 893 bin bireye toplam 116 milyar lira ödeme yapıldı.
Fon, Kovid-19 salgınıyla küçülmüştü
Kovid-19 salgını sürecinde kısa çalışma ödeneği ve nakdi fiyat dayanağı kapsamında emekçi ve patrona sağlanan kaynaklarla varlığı iki yılda 131 milyar liradan 90 milyar liranın altına kadar inen fonun, gelir-gider istikrarı 2020’de eksi 28,3 milyar lira, 2021’de ise eksi 12,4 milyar lira olmuştu.
Salgının tesirinin azalması ve normalleşmeyle birlikte toparlanmaya başlayan fonun büyüklüğü, 2022 sonunda 124 milyar liraya ulaştı.
Sigortalık mühletine nazaran ödeme yapılıyor
İşsiz kalanların, işsizlik ödeneğinden yararlanabilmesi için belli kuralları sağlaması gerekiyor. Kişinin kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması, hizmet akdinin sona ermesinden evvelki son 120 gün hizmet akdine tabi olması, hizmet akdinin feshinden evvelki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemesi ve hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içerisinde İŞKUR’a başvurması halinde bu ödenekten yararlanabiliyor.
Hizmet akdinin feshinden evvelki son üç yılda 600 gün sigortalı çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş sigortalı işsizlere 180 gün, 900 gün sigortalı çalışıp bu primi ödemiş sigortalı işsizlere 240 gün, 1080 gün sigortalı çalışıp prim ödemiş sigortalı işsizlere 300 gün işsizlik ödeneği veriliyor.
