2024’e dair ekonomik beklentiler, uzmanların gözünde yeni bir ‘kemer sıkma çağı’nın işaretlerini taşıyor. ABD iktisadı, uzun ve şiddetli bir kemer sıkma periyoduna adım atma eşiğinde.
Research Affiliates’ten üst seviye analist Jim Masturzo, 2024’te ABD borsalarında ortalamaların altında getiriler beklediğini belirtti. Fortune’dan Shawn Tully’nin haberine nazaran, 2024’e dair ABD iktisadı ve borsa kestirimleri netlik kazanmaya başlıyor. Research Affiliates’ten Jim Masturzo’ya nazaran, yeni bir ‘kemer sıkma çağı’nda, ortalamanın altında getiriler öngörüldü.
130 milyar doları aşan yatırım fonları ve ETF’leri yöneten Pimco ve Charles Schwab üzere şirketlerin stratejilerini denetleyen Research Affiliates’in baş yatırım sorumlusu Jim Masturzo, bu değerlendirmeyi yapmış durumda. Sermaye piyasası efsanesi Rob Arnott tarafından kurulan RA, ‘temel endeksleme’ olarak bilinen bir yaklaşımı benimseyerek pay senetlerini satışlar, defter pahası ve temettüler üzere ekonomik özelliklere nazaran ağırlıklandırıyor. Bu strateji sayesinde, RA temel fonları, en değerli pay senetlerine çok yatırım yapma riskini en aza indiriyor. RA, iktisadın geleceği konusunda bilgi vermenin yanı sıra yatırımcıların gelecek trendlerden nasıl faydalanabileceklerine dair de akademik temelli bir bakış sundu.
BOLLUK BİTTİ
Son on yıl, düşük faizler ve devlet harcamalarıyla bir arada bolluğun devri olarak tanımlandı. Fakat, bu devir sona erdi. Masturzo, Büyük Finans Krizi’nin akabinde Amerikalıları zenginleştiren iki fevkalâde uygulamaya dikkat çekiyor. Birincisi, Fed’in tasarladığı son derece düşük faiz oranları rejimi. Kolay para siyaseti, ekonomiyi 2008-2009 krizinden korumak emeliyle başladı ve daha sonra Trump’ın tarifeleri ve pandemi baskısına karşı tedbir olarak devam etti. 2010’dan 2022’ye kadar, Fed fon faizi çoklukla yüzde 1’in altında seyretti ve 10 yıl boyunca sıfıra yakın bir düzeyde kaldı.
İkinci etken ise 2012-2019 ortasındaki enflasyonu aşan federal harcamalardaki patlama oldu. Kovid salgını ve sonrasında federal harcamaların 2019’da 4,45 trilyon dolardan 2021’de 6,82 trilyon dolara yükselmesi, harcamalardaki muazzam artışı gösteriyor. Bu artış, iki yılda yüzde 53’e varan bir artışla gerçekleşti. Harcamalar şu an azalmış olsa da, hala salgın öncesi düzeylerinin üzerinde seyrediyor. 2023 için öngörülen 6,35 trilyon dolarlık bütçe, ulaşılan tepeden yalnızca yüzde 7 daha düşük.
Ancak, devasa borçlara karşın ABD, sıfıra yakın faiz oranlarının tesiriyle 2021’de açıkları denetim altında tutmayı başardı. Düşük maliyetli borçlanma, Hazine’nin stok bulundurma maliyetlerini minimize etmesine yardımcı oldu. Risksiz faiz oranları, ekseriyetle enflasyonun gerisinde kalarak varlık fiyatlarını yükseltti. Konut fiyatları 2019’dan 2022’nin ikinci çeyreğine kadar Amerika genelinde yüzde 45 arttı ve 2012’den bu yana yüzde 130 artış oldu. Pay senetleri de yükseliş gösterdi; S&P 500 Endeksi, 2019’dan 2021’e yüzde 54 oranında yükseldi. Lakin, piyasa kıymetlerinin süratli yatırımlara bağlılığı, bu yükselişin büyük bir kısmını oluşturdu.
Masturzo, tüketicilerin artan pay senedi ve tahvil fiyatları sayesinde daha fazla harcama yapabildiğini belirtiyor. Pandemi devrinde yapılan cömert harcamalar banka hesaplarını doldururken, şirketler de ucuz borçlanmalardan faydalandı. Yeni tesislerin ve stokların düşük faizlerle finanse edilmesi, kurumsal karları artırdı. Bu siyasetlerin getirdiği bolluğun yararları hala devam ediyor. Mesken fiyatları hala yüksek fakat enflasyonla birlikte düşüş yaşanıyor. S&P 500 Endeksi ise tepe düzeyinin sadece yüzde 6 altında seyrediyor. Güçlü istihdam, işsizlik oranını düşük tutuyor ve aileler, artan maaşlar ve geniş kaynaklar sayesinde güçlü bir mali durumda. Bu dayanıklılık, GSYİH’nın üçüncü çeyrekte beklenmedik bir formda yüzde 4,9 oranında artmasına yardımcı oluyor.
KEMER SIKMA ÇAĞI
Masturzo, kısa vadede iktisadın canlı olabileceğini ve yatırımcıların dirençli kalabileceğini kabul ediyor lakin büyük federal harcamaların ve Fed’in kolay para siyasetinin yakında önemli bir tesire sahip olacağına inanıyor. Masturzo, “Bu oyun sonsuza kadar devam edemez” diyor.
Masturzo’ya nazaran, Mart ayında başlayan bölgesel bankacılık krizi, birinci çatlakları gösterdi. Lakin yapay zekanın geleceğine dair heyecan, bu kriz sonrası bile “Büyük Teknoloji”yi tekrar yükseltti. Artık ise Masturzo, iktisadın ve piyasaların, yapay zeka çılgınlığı ve olumlu TÜFE raporları üzere süreksiz olaylarla lakin kısa müddetli olarak önlenebilecek bir dönüm noktasına yakın olduğuna inanıyor. Masturzo, “Kovid yardımlarının azalması, öğrenci kredilerindeki müsamahanın sona ermesi ve artan fiyatlar tüketicileri korkutacak” diyerek, uzun vadeli kemer sıkma siyasetlerinin sinyallerini verdi.
Kemer sıkma baskısını artıran birinci etken, devlet borçlanmasının büyük maliyeti. Masturzo’ya nazaran, bolluk ve kemer sıkma periyotlarını ayıran belirleyici faktör faiz oranlarıdır. Merkez Bankası, Mart 2022’den beri gösterge faiz oranını sıfıra yakın düzeylerden yüzde 5,25 – 5,5 aralığına yükseltti. Hazine şu anda 1,57 trilyon dolarlık açıkları, üç yıl öncesine nazaran çok daha yüksek bir maliyetle finanse ediyor. Sonuç olarak, ABD Kongresi Bütçe Ofisi’nin (CBO) iddialarına nazaran net faiz masrafları süratle artacak ve bu da yeni borçlanma muhtaçlığını doğuracak.
Masturzo’ya nazaran, daha yüksek faiz oranları, pay senetleri ve konut fiyatlarındaki artışları sınırlayacak ve sermaye çıkarlarından elde edilen geliri azaltacak. Bu durum, federal gelirleri daraltacak, yeni borçlanma gereksinimini artıracak ve açıkların artmasına yol açacak.
Ayrıca Masturzo, berbatlaşan bütçe tablosunun, ekonomik zorluklarla karşılaşıldığında GSYİH’yi desteklemek için yeni teşvik programlarını başlatma esnekliğini azaltacağını belirtiyor. Devasa açıkların enflasyonu besleyebileceğini de vurguluyor. Tüm bu borçlanmalardan kaynaklanan baskı, Fed’in, geçmişte olduğu üzere, bir gerileme periyodunda kurtarmasını zorlaştırabilir. Masturzo, “Fed, büyük bütçe açıklarının olduğu bir devirde fiyatları denetim altında tutmakta zorlanabilir” dedi.
YENİ YATIRIM YOLLARI
Yatırım dünyasındaki yeni paradigma, son 10 yılın en başarılı yatırım kategorilerinin gelecekte en az performans gösterecek olanlar olduğunu öngörüyor. Bilhassa geçmişte göz arkası edilen bölümlerin, önümüzdeki periyotta potansiyel göstereceği düşünülüyor. Örneğin, RA’ya nazaran ABD’deki büyük pay senetleri, önümüzdeki 10 yıl içinde yüzde 4,9 üzere bir toplam getiri sunacak ki bu, geçen on yılda elde edilen yüzde 11,6’nın epeyce altında bir performans öngörüsüdür. “Muhteşem Yedili” olarak isimlendirilen Apple, Microsoft, Amazon, Alphabet, Meta, Nvidia ve Tesla üzere yüksek performans gösteren şirketlerin olduğu büyüme pay senetleri için ise daha da olumsuz bir görünüm öngörülüyor. S&P 500 büyümesinin yıllık olarak yüzde 3,7 ile hudutlu kalması beklenirken, TÜFE’nin yüzde 1,1 oranında gerilemesi iddia ediliyor. Bu durum, yüksek katsayılardaki düşüşlerin tesiriyle bir kere daha yaşanacak çok yüksek bedellerden kaynaklanabilir.
Buna karşılık, PE oranları ve defter pahası açısından ortalamaların altında olan, bedeliyle öne çıkan pay senetlerinin beklenen getirisi yüzde 7,3 üzere daha yüksek bir oranda olabilir. Bu payların temettü getirilerinin daha güçlü olduğu ve katsayılarının daha ölçülü olduğu belirtiliyor. Masturzo’nun önerisi, enflasyonun üzerinde getiri sağlama potansiyeli olan kıt emtiaların yanı sıra altın, sanat yapıtları, saatler ve hatta hudutlu ölçüde kripto para üzere başka maddi varlıklara da yönelmek tarafında.
Genel olarak, geçen 10 yıl, varlık fiyatlarının temel düzeylere oranla istikrarsız bir biçimde arttığı ve hükümetin cömertliğini denetim etmeden genişletebildiği bir periyottu. Lakin artık temel muhtaçlıklar öne çıkıyor ve faturaların ödenme vakti geldi. Kemer sıkmanın yeni dünyasına beğenilen geldiniz.
