DenizBank Genel Müdürü Hakan Ateş, global iktisadın 2023’ü, son 40 yılın en yüksek düzeylerine ulaşan enflasyonla gayret ederek geçirdiğini, bunun ardında Kovid-19 salgını, sonrasında gelen arz şokları, Rusya-Ukrayna savaşı sebebiyle yükselen güç fiyatları üzere birçok etkenin olduğunu anlattı.
DenizBank Genel Müdürü Ateş, finansal kırılganlıkların azaltılmasına yönelik siyasetlerin cari açık üzerinde de olumlu tesir yarattığını göreceklerini, cari açığın, güçlü iç talep şartları ve artan altın ithalatı sebebiyle Mayıs 2023’te 60 milyar dolara yükseldiğini, yılın ikinci yarısında ise güç ithalatındaki gerilemenin öncülüğünde ekim ayı prestijiyle 50 milyar dolara kadar gerilediğini, önümüzdeki periyotta de iç talepteki dengelenmenin tesiriyle cari açığın azalması tarafında eğilimin sürmesini beklediklerini söyledi.
Seçimlerin tamamlanması ve siyasi belirsizliğin geçmesinin risklerin azalmasına yardımcı olduğunu söz eden Ateş, “Yeni iktisat idaresinin makroekonomik istikrara yönelik attığı adımların olumlu sonuçlarının görülmesinin, risklerin daha da azalmasına yardımcı olacağı kanaatindeyiz. 2023 yılının ikinci yarısında vazifeye başlayan yeni iktisat idaresinin attığı nakdî ve miktarsal sıkılaşma adımlarının dal üzerindeki tesirleri, yılın üçüncü çeyreği prestijiyle hissedilmeye başlandı. Bankacılık bölümü de iktisatta Ortodoks siyasetlere geri dönüşe, dinamik yapısı sayesinde çarçabuk ahenk sağladı” diye konuştu.
Rakamlarla 2023’e bakıldığında, bankacılık dalında büyümenin yavaşladığı bir yılı geride bıraktıklarını aktaran Ateş, birinci 11 ayda toplam kredilerdeki kur tesirinden arındırılmış yıllık artışın yüzde 32 düzeyinde olduğunu, enflasyonun epeyce altında kaldığını söyledi.
Ateş, “Faiz artışları ve seçici kredi siyasetleri ile birlikte kredi büyümesi yavaşladı. Bununla birlikte kredi büyümesi düşük olmasına karşın NPL’yi çok etkilemedi. NPL oranı birebir devir prestijiyle yüzde 1,5. Önümüzdeki devirde yüksek faizler ve kredi imkanlarındaki daralma sebebiyle NPL oranında bir ölçü artış görülebilir. Bankalarımız da güçlü sermayeleri ve gelişmiş risk sistemleri ile bu süreci uygun yönetecektir” değerlendirmesinde bulundu.
“Mevduatta artışın devam ettiğini görüyoruz”
Hakan Ateş, mevduat tarafında da rekabetin devam ettiğini, birinci 11 ayda kur tesirinden arındırılmış mevduat hacminin yüzde 41 arttığını, KKM dönüşüm amaçları ve TL mevduatı teşvik edici uygulamalar ile mevduatta artışın devam ettiğini gördüklerini tabir ederek, “Özellikle KKM dönüşümünde TL mevduatın yükselen faizleri değerli bir etken. Enflasyonun yüksek seyretmesi ve buna bağlı olarak siyaset faizinin yüksek kalacak olması, mevduat faizlerinin önümüzdeki devirde yüksek kalacağını gösteriyor” dedi.
Kredi hacmindeki azalma ve süregelen makroihtiyati önlemlerin kesimin karlılığını da etkileyeceğini vurgulayan Ateş, şöyle devam etti:
“Faizlerdeki olağanlaşmaya paralel kredi faizlerinin mevduat faizlerinin üzerine gelmesini olumlu karşılıyoruz. 2022 yılında bankacılık kesiminin sermaye karlılığı yüzde 40’ın üzerinde gerçekleşmişti, 2023’ün eylül ayı prestijiyle yüzde 38. Münasebetiyle bu yıl da faiz dışı gelirlerin de takviyesiyle kesimin evvelki yıla emsal bir performans sergilemesini bekliyoruz.
2024 yılında makroihtiyati tedbirler devam ettikçe büyümenin sonlu olmasını öngörüyoruz. Regülasyonlarla gelen ölçü kısıtlamaları, hem ticari hem tüketici kredileri tarafında büyüme alanını kısıtlıyor. Yıl genelinde kredi büyümesinin enflasyonun altında kalmasını bekliyoruz. Buna karşın firmalar, işletme sermayesi gereksinimi sebebiyle yüksek faizli de olsa kısa vadeli kredileri talep edecekler. Tüketici tarafında ise kredi kartı ve gereksinim kredisi tarafında artış bekliyoruz. Önümüzdeki devirde finansal istikrar ile nakdî transfer düzeneğini güçlendirecek, seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma adımlarıyla birlikte kredi büyümesini dengeleyen ve mevduat tarafında TL’ye geçişi teşvik edecek adımların devam edeceğini düşünüyoruz.”
“YP mevduata yönelimin olmaması memnuniyet verici”
DenizBank Genel Müdürü Ateş, KKM’nin 2021 yılının aralık ayında dolarizasyonu azaltmak ve kur üzerindeki baskıları hafifletmek maksadıyla devreye alındığını, iktisat idaresinin bu yılın haziran ayında atmaya başladığı nakdî sıkılaşma ve makroihtiyati çerçevedeki sadeleşme adımları ile TL mevduat hissesinin artırılmasına yönelik düzenlemelerin tesiriyle mevduat faizlerinin yükselişe geçtiğini hatırlattı.
KKM’ye getirilen kısıtlamalar, bankaların KKM’den TL’ye dönüşüme teşvik edilmesi ve en değerlisi TL mevduat faizlerindeki yükselişin KKM’ye olan ilgiyi azalttığını vurgulayan Ateş, Ağustos 2023’te toplam mevduatın yüzde 30’unu aşan ve 3,4 trilyon TL ile tepeye ulaşan KKM’nin, 24 Kasım haftası prestijiyle yaklaşık 3 aylık süreçte 2,7 trilyon TL düzeyine kadar gerilediğini bildirdi.
Ateş, “Bahsedilen devirde KKM hesaplarında 670 milyar TL (32 milyar dolar) azalış gerçekleşti. KKM bakiyesindeki azalışın TL mevduattaki artış ile ikame edilmiş olması ve YP mevduata yönelimin olmaması memnuniyet verici. Bildiğiniz üzere iktisat idaresi, KKM’den kademeli çıkış stratejisi uygulanacağına işaret ediyor. Son aylarda KKM’de yaşanan gerileme suratına da baktığınızda, 2024 yılı genelinde KKM’den çıkışın devam etmesini bekliyoruz. TL mevduatın cazip olduğu ve finansal istikrarın tesisi sürecinde KKM’nin sona ereceğini öngörüyoruz” diye konuştu.
