Türkiye’de kira krizi derinleşirken Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) meseleye tahlil olması maksadıyla bir model geliştirdi. Modele nazaran arsa devletten, konut inşası özel kesimden olacak formda 500 bin konut üretilecek. Bu konutların yüzde 10’u satılacak, geri kalanı hanehalkının gelirinin yüzde 30’unu geçmeyecek fiyatlarla kiralanacak.
Model kapsamında sorunun en çok yaşandığı İstanbul’da 5 ilçe belediyesi ile görüşüldü, modelin finansmanı için de Hollanda başta olmak üzere Çin, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden fonlarla temasa geçildi. Böylelikle adeta bir toplumsal meseleye dönen mesken sahibi-kiracı gerginliklerinin sona ermesi, kiralamanın berbat bir usul olmadığının gösterilmesi de amaçlanıyor.
“Mutluluğun mesken sahibi olmayla kontağı yok!”
Bir küme gazeteciyle bir ortaya gelen GYODER Lideri Mehmet Kalyoncu, “Yüksek kiralar, konut sahibi-kiracı meseleleri en çok İstanbul’da yaşanıyor. Bu nedenle İstanbul’daki belediyeler ile temasa geçtik. Zira halihazırda onların yap-işlet-devret hakları var. Biz bunu kamu-özel bölüm iş birliği modeli ile öneriyoruz. Üsküdar, Ümraniye, Şişli, Avcılar ve Başakşehir belediyeleri ile görüştük. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden de randevu bekliyoruz. İlçelerin en büyük sorunu arazi üretmek.” dedi.
Kalyoncu, “Dünyanın hiçbir yerinde arsa sahibinin bu kadar kazandığı bir durum yok. İşte sorun asıl buradan kaynaklanıyor.” diyerek, “Arsa sahibinin Türkiye’de yerin geliştirme sürecinde oluşturulan toplam pahadan aldığı hisse yüzde 50. Avrupa’da bu oran yüzde 20. Ortadaki fark konutu alan vatandaşın cebinden çıkıyor.” formunda konuştu.
Hollanda ve Çin finansmana sıcak
“Yeni Konut Modeli” olarak isimlendirdikleri bu formülün lansmanını temmuz ayında yaptıklarını anımsatan Kalyoncu:
Kalyoncu, modelin finansmanı için Merkez Bankası ve beş banka ile görüştüklerini belirterek yurt dışında emeklilik fonları başta olmak üzere fonlarla görüştüklerini söyledi. Kalyoncu, şunları söyledi:
Bu kiralama formülü devletçi bir model
Yeni model gerçekleşirse vatandaşın piyasa dalgalanmalarından etkilenmeden kiracı olabileceğini belirten Kalyoncu, “Hanehalkı gelirinin yüzde 30’unu barınmaya ayıracak, hayat standartları yükselecek. Düşük kira sayılarıyla etraftaki yerleşim yerlerinin de ucuzlaması hedefleniyor. Halkın faydalandığı halkçı bir model ve tıpkı vakitte kamunun başta mülkiyet olmak üzere haklarının korunduğu devletçi bir model. Biz İstanbul’da da en az yüzde 10 kurumsal kiraya verenin olduğu bir kiralık konut stoku olması gerektiğini düşünüyoruz. Yani 500 bin kiralık konuttan kelam ediyoruz.” açıklamalarında bulundu.
Sertifika için SPK ile son aşamada
Öte yandan gayrimenkul sertifikası ile ilgili de çalışmaları olduğunu belirten Kalyoncu, “SPK ile de toplantılar yaptık, Gayrimenkul sertifikası ve gayrimenkul fonları ile ilgili bildiri tekliflerimizi haftaya iletmiş oluruz, son evredeyiz.” dedi.
Kentsel dönüşümü de kiralık konut derdi engelliyor
Kentsel dönüşümün önündeki en büyük pürüzün de kiralık konut kasveti olduğunu anlatan Kalyoncu, “İnsanlar konutlarından çıkacak, kiralık konut bulacak ki o binalar yıkılabilsin. TÜİK’e nazaran bir binada yaklaşık 4 konut var. Münasebetiyle 500 bin konut üretimi, 125 bin eski binanın yine inşası demek. İstanbul’da 262 bin binanın 1980 öncesi yapıldığını düşündüğümüzde bu hayati kıymete sahip oluyor. Gerçekten Kandilli Rasathanesi’nin araştırmasına nazaran 7,5 şiddetinde bir sarsıntıdan yaklaşık 40 bin bina ağır hasar, 136 bin bina orta hasar, 300 bin bina ise hafif hasar alacak. 2024 yılında bu modeldeki birinci konutların üretimini ülkemizde göreceğimizi düşünüyoruz.” diye konuştu.
“Akıllı bizi bir yere götürmedi, vicdanlı kent lazım”
Mehmet Kalyoncu, 25-26 Ekim’de GYODER’in 18. Gayrimenkul Zirvesi’ni İstanbul Kongre Merkezi’nde düzenleyeceklerini kaydederek, şunları anlattı:
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.
